Βιώσιμη οικιστική ανάπτυξη χωρίς ατεκμηρίωτες και λανθασμένες δεσμεύσεις
Τους τελευταίους μήνες έχει γίνεται μεγάλη συζήτηση για το μνημόνιο ή όπως αλλιώς το λένε, για την τρόικα και τους θεσμούς, για το χρέος, για τα νέα μέτρα που έρχονται. Ξεχνάμε όμως ότι τελικά, πέρα από τα βραχυπρόθεσμα εμπόδια, η βιώσιμη κοινωνική πολιτική στηρίζεται κατά το ήμισυ στην δυνατότητα ενός κράτους, μιας κοινωνίας να παράγει. Από την αξιοποίηση και εκμετάλλευση των περιουσιακών στοιχείων ή των συγκριτικών πλεονεκτημάτων που διαθέτουν. Αποτελεσματικά και χωρίς ιδεολογικές αγκυλώσεις.
Αυτό ισχύει και για τη χώρα γενικότερα και για τα νησιά μας ειδικότερα.
Αυτήν την στιγμή ο Δήμος Χίου εκπονεί τα Γενικά Πολεοδομικό Σχέδια (ΓΠΣ) και τα Σχέδια Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) που είναι βασικά εργαλεία Χωροταξικού Σχεδιασμού, μέσα από τα οποία επιχειρείται ο καθορισμός των χρήσεων γης και γίνεται ο σχεδιασμός για την ανάπτυξη και την ανασυγκρότηση της οικονομίας της Χίου. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα κρίσιμη διαδικασία, η οποία θα μας επηρεάσει για μια γενιά.
Αυτό ακριβώς υπογράμμισα και στη σχετική συζήτηση που έγινε στο Δημοτικό Συμβούλιο Χίου και στην οποία είχα την ευκαιρία να αναπτύξω τις απόψεις μου. Επεσήμανα συγκεκριμένα ότι η διαδικασία αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική και κατά συνέπεια πρέπει να εξασφαλιστεί ότι:
- υπάρχει συντονισμός μεταξύ των ΣΧΟΑΑΠ των πρώην Δήμων
- υπάρχει συντονισμός με το υπερκείμενο επίπεδο σχεδιασμού του Χωροταξικού της Περιφέρειας του Β. Αιγαίου που εκπονείται παράλληλα
- λαμβάνεται υπόψη και η αλλαγή στην εθνική χωροταξική νομοθεσία όπως ο ν.4269/2014 «Χωροταξική και πολεοδομική μεταρρύθμιση – Βιώσιμη ανάπτυξη (ΦΕΚ Α΄ 142)»
- λαμβάνεται υπόψη η σημερινή οικονομική κατάσταση στη Χίο και ευρύτερα στη χώρα και η ανάγκη για δημιουργία επενδύσεων και θέσεων εργασίας
- ανατρέπει λανθασμένες πρακτικές του παρελθόντος όπως οι ατεκμηρίωτες απαγορεύσεων της ΖΟΕ Χίου που χαρακτηρίζουν ως αδόμητες, περιοχές με μεγάλες αναπτυξιακές δυνατότητες.
Θυμίζω ότι η ΖΟΕ Χίου έγινε με βάση μια μελέτη του 1995, από μελετητές που δεν γνώριζαν την Χίο, όπου βαφτίζονταν αυθαίρετα περιοχές ως ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και ως καταφύγια άγριας ζωής ή ως γη υψηλής παραγωγικότητας ή γεωργικής προτεραιότητας, περιοχές που δεν είχαν σε καμία περίπτωση τα χαρακτηριστικά αυτά. Είναι αξιοσημείωτο άλλωστε ότι αυτές οι περιοχές δεν έχουν χαρακτηριστεί έτσι από τους κατά τον νόμο αρμόδιους επιστημονικούς και θεσμικούς φορείς, όπως είναι το ΥΠΕΚΑ και η επιτροπή της Δ/νσης Γεωργίας της πρώην νομαρχίας Χίου και νυν Π.Ε Χίου. Η μελέτη αυτή επίσης έβαζε οριζόντια απαγόρευση της δόμησης στα 100μ από την ακτή μην λαμβάνοντας υπόψη τις μορφολογικές ιδιαιτερότητες, τις δυνατότητες ανάπτυξης της κάθε περιοχής, το χαρακτηρισμένο αιγιαλό, το εάν πραγματικά είναι κορεσμένη μια περιοχή, κλπ..
Το ΣΧΟΟΑΠ των Μαστιχοχωρίων που εκπονείται σήμερα από τον Δήμο Χίου δυστυχώς όχι μόνο διατηρεί αυτές τις ατεκμηρίωτες και λανθασμένες δεσμεύσεις αλλά βάζει επιπρόσθετες δεσμεύσεις όπως η μείωση του ΣΔ για τα ξενοδοχεία από 0,2 σε 0,1 και προτείνει πρόσθετες αυθαίρετες και ατεκμηρίωτες ή λανθασμένες ζώνης απαγόρευσης δόμησης, περιορισμοί της επέκτασης των οικισμών, κλπ που καταστρέφουν κάθε δυνατότητα ανάπτυξης των Μαστιχοχωρίων. Τα Μαστιχοχώρια δεν είναι Φαληράκι Ρόδου, ούτε η Χίος είναι Μύκονος, να έχουν ανάγκη προστασίας από υπέρμετρη τουριστική ανάπτυξη.
Τονίζω ότι η Χίος παρουσιάζει τη χαμηλότερη τουριστική ανάπτυξη, φιλοξενώντας μόλις το 15% και 12,7% των ξενοδοχειακών μονάδων και κλινών αντίστοιχα του Β. Αιγαίου. Πλην της περιοχής του Καρφά, νότια της πόλης της Χίου, δεν υπάρχουν ζώνες που να παρατηρείται ιδιαίτερη συγκέντρωση τουριστικών μονάδων. Μόνο το 4,3% του τοπικού ΑΕΠ παράγεται από τον Τουρισμό.
Επίσης το ΣΧΟΟΑΠ δεν κάνει καμία ουσιαστική και τεκμηριωμένη πρόταση για την ανασυγκρότηση των πυρόπληκτων περιοχών των Μαστιχοχωρίων παρά την αδήριτη ανάγκη για την εκπόνηση ενός Στρατηγικού Σχεδίου για την Ανασυγκρότηση τους.
Θα έπρεπε το ΣΧΟΟΑΠ των Μαστιχοχωρίων να μελετήσει εις βάθος τις λανθασμένες υποδείξεις της ΖΟΕ και την πραγματική κατάσταση και να προτείνει αναθεώρηση της ΖΟΕ.
Εκτός του ΣΧΟΟΑΠ των Μαστιχοχωρίων, παρόμοιες ασυμβατότητες, δυσλειτουργίες και προβλήματα παρουσιάζουν και τα άλλα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια που εκπονούνται. Στην πλειοψηφία τους, έχουν συντηρητικό χαρακτήρα και στερούνται «Αναπτυξιακού οράματος» που θα υλοποιηθεί μέσα από ένα Στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης Χίου εφαρμοστέο και όχι θεωρητικό με άμεση συσχέτιση με τις πηγές χρηματοδότησης της προγραμματικής περιόδου 2014-2020.
Θέλω να ελπίζω ότι τελικά η ευκαιρία του πολεοδομικού σχεδιασμού για μια βιώσιμη οικιστική ανάπτυξη που θα συμβαδίζει με την προοπτική Ανάπτυξης της Χίου και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας δεν θα πάει χαμένη. Και λαμβάνοντας υπόψη τον χρόνο που απαιτείται για την προσέλκυση επενδύσεων και την αύξηση της απασχόλησης, πρέπει να δράσουμε άμεσα.